Erdoğan: Irak’ta düşülen hataya Suriye’de düşmek istemiyoruz

CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan, Åžili, Peru, Ekvador, Senegal programı dönüş yolunda gazetecilerin sorularını yanıtladı. ErdoÄŸan, Rusya’nın “Türkiye Suriye’ye müdahale için hazırlık içerisinde” iddiasına, “Senin ne iÅŸin var Suriye’de? Adeta iÅŸgalcisin, sen devlet terörü estiren, 400 bin kiÅŸinin katiliyle beraber hareket ediyorsun. Sivilleri öldürmeye devam ediyorsun. Türkiye, 911 kilometrelik sınırıyla tehdit altında, elbette tedbirini alacak. Kendimizi savunma noktasında her an hazırlıklı olmak mecburiyetindeyiz. Kaldı ki orada soydaÅŸlarımız var” yanıtını verdi.

CumhurbaÅŸkanı, 1 Mart tezkere döneminde yaÅŸananları hatırlatarak, “Irak’ta düşülen hataya Suriye’de düşmek istemiyoruz. Ben 1 Mart tezkeresinin yanındaydım. 1 Mart tezkeresinde Türkiye Irak’ta olsaydı, Irak’ın durumu böyle olmazdı. Çıkacak netice Türkiye’yi masaya getirecekti” diye konuÅŸtu.

ABD BaÅŸkanı Barack Obama'nın Özel Temsilcisi Brett McGurk'ün Kobani'ye gitmesine de tepki gösteren ErdoÄŸan, “Biz nasıl güveneceÄŸiz. Ben miyim senin ortağın yoksa Kobani’deki teröristler mi?” diye sordu.

CumhurbaÅŸkanı’na sorulan sorular ve ErdoÄŸan’ın açıklamaları şöyle:

“Halep’ten 70 bin kiÅŸinin göç etmesi ÅŸu anda olası bir durumdur. Buna yok demek mümkün deÄŸildir. Halep’in bir bölümünde rejim orayı kesmiÅŸ durumda, koridorun güneyinden kuzeye geçiÅŸ ÅŸu an itibarı ile mümkün deÄŸil. Türkiye tehdit altındadır. Bunlar kapımıza dayanmışsa, baÅŸka çareleri de yoksa, gerekirse bu kardeÅŸlerimizi yine almak zorundayız.”

Rusya’ya: Adeta iÅŸgalcisin

“Rusya’nın ‘TSK Suriye’ye müdahale için hazırlık içerisindedir’ iddiasına gelince. Rusya’ya sormak lâzım: Senin ne iÅŸin var Suriye’de? Åžu anda adeta iÅŸgalcisin, sen devlet terörü estiren, 400 bin kiÅŸinin katiliyle beraber hareket ediyorsun. Sivilleri öldürmeye devam ediyorsun. Türk askeri asla o tür eylemler içinde olmamıştır. Türkiye, orada 911 kilometrelik sınırıyla tehdit altında, elbette tedbirini alacak. Türkiye sadece tedbir alıyor, Rusya ise taarruzda. Rusya’nın o tür ÅŸeyleri konuÅŸmaya hakkı yok. Biz kendimizi savunma noktasında her an hazırlıklı olmak mecburiyetindeyiz. Kaldı ki orada soydaÅŸlarımız da var. Ey Rusya, senin burada sınırın mı var, soydaÅŸların mı var? NeymiÅŸ, Esed çağırmış. Her çaÄŸrılan yere gitmek diye bir ÅŸey var mı?”

“BM adım atmalı”

“BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı (Suriye’de acil ateÅŸkesin saÄŸlanması kararı) konunun bir an evvel iÅŸletmesini bekliyoruz, o adımın atılması lâzım, silahların susması lâzım, göçmenlerin korunması adımlarını atması lâzım. BM Güvenlik Konseyi ağır hareket ediyor. BaÅŸta ABD olmak üzere, Fransa, Ä°ngiltere, Almanya gibi Katar, Türkiye hep birlikte hareketle bu masum insanları korumak zorunda.”

“ABD’de yumuÅŸama var”

“(ABD, Ä°ncirlik’in açılması ile ilgili mutabakat çerçevesinde üzerine düşeni yerine getiriyor mu?) Yerine getirdikleri var, getirmedikleri var. Güvenli bölge konusunda ABD baÅŸtan itibaren pek inanmamıştı, sonra inanmaya baÅŸladı. UçuÅŸa yasak bölgeye karşı çıktılar ama onda da ÅŸu anda bir yumuÅŸama var. Temenni ederim ki mutabık kalırız.”

“Biz o silahların bazılarını almakta zorlanıyoruz”

“(Suriye konusundaki çeliÅŸkili tavırları için diÄŸer ülke liderleri ikili görüşmelerde bunlara ne cevap veriyor?) Kimse ‘DoÄŸru deÄŸil’ demiyor; tam tersine, hepsi ‘Haklısın’ diyor. Ama önemli olan hak vermek deÄŸil, gereÄŸini yerine getirmektir. 400 bin insan katledildi, tarih katledildi, ölenler Müslüman, yok olan Ä°slâm tarihi. Ä°ran’ın tutumunu anlamakta zorlanıyorum, bir ÅŸey söylediÄŸimiz zaman da güceniyorlar. Burayı niçin mezhep savaşına kurban ediyoruz. YaÅŸanan acılardan dolayı bizler dertliyiz, bunlar dertli deÄŸil. Avrupa dertli deÄŸil, iÅŸi ucundan tutuyorlar. PKK terör örgütünün hücrelerinden çıkan silahlarda Rus, ABD, batının silahları var mı, var. Nereden geliyor bu silahlar? PYD’nin durumu ortada. ‘Yapmayın, bunlara göndereceÄŸiniz silahların bir kısmı da DAÄ°Åž’e gidecek’ diye uyardık. Åžimdi en modern silahlar DAÄ°Åž’in elinde. Biz stratejik müttefikiz, biz bu silahların bazılarını almakta zorlanıyoruz. Dost dediklerimiz gereÄŸini yapmıyor. Biz de kendilerine açık açık söyleyeceÄŸiz.”

“Irak’taki hataya Suriye’de düşmek istemiyorum”

“(Suriye’de bir fiili durum oluÅŸturulur mu? Olursa Türkiye ne yapabilir?) Yakın mesai arkadaÅŸlarıma da söyledim. Döner dönmez, dar kapsamlı bir güvenlik toplantısı yapılmalı. Hassas konularımızı orada deÄŸerlendireceÄŸiz. Irak’ta düşülen hataya Suriye’de düşmek istemiyoruz. Ben 1 Mart tezkeresinin yanındaydım, karşı olanlar bunu söylemediler. Birileri de gizli kulisler attılar. O insanların kimler olduÄŸunu sizler araÅŸtırır bulursunuz. 1 Mart tezkeresinde Türkiye Irak’ta olsaydı Irak’ın durum böyle olmazdı. Çıkacak netice Türkiye’yi masaya getirecekti. O zaman Bush, benimle yaptığı görüşmelerde bir ricada bulundu. Ama maalesef biz kendi arkadaÅŸlarımızın  yanlışıyla baÅŸ baÅŸa kaldık. Sonra baÅŸbakan oldum, tekrar ricada bulundu ve tezkere geçti. O zaman da Kuzey Irak’taki Kürt kardeÅŸlerimiz oraya girmemizi istemediler. Biz de dedik ki istenmediÄŸimiz yere girmeyiz. Ufku görmek çok önemli. Åžimdi Suriye’de de, bu iÅŸ ancak bir yere kadar böyle gider. Hassasiyetlerimizi Türkiye olarak korumak zorundayız. Bu hava sahası, aynı zamanda NATO hava sahasıdır. Onlar da gerekli adımları atmak durumundadır. Bunlar aynı zamanda herkes için bir test niteliÄŸi taşıyor.”

“Gereken neyse yapılır”

“(Türkiye ani bir hareketle karşı karşıya kalabilir mi; böyle bir fiili duruma karşı neler yapılabilir?) Bu tür ÅŸeyler konuÅŸulmaz, gerektiÄŸinde gereken neyse yapılır. Åžu anda biz bütün güvenlik güçlerimizle, her ÅŸeyimizle tüm ihtimallere karşı hazır durumdayız. Kimsenin endiÅŸesi olmasın.”

“TSK her türlü yetkiye sahip”

“(Bir Suriye tezkeresi gündeme gelir mi?) Ãœlkemize yönelik tehditlere karşı Silahlı Kuvvetlerimiz her türlü yetkiye zaten sahip durumda. Ulusal güvenliÄŸimiz açısından bir sıkıntı yok. (Suriye’de çözüm için tarih vermek mümkün mü?) Bu iÅŸlerin tarihi olmaz. Nitekim Suriye krizinde de çok farklı ÅŸeyler düşünülüyordu ama olay halihazırda beÅŸ yılı aÅŸmış vaziyette.”

“Uluslararası toplumla götürme gayretindeyiz”

“(Türkiye bu konuda tek başına bir ÅŸey yapmayı da düşünebilir mi?) Meseleyi uluslararası toplumla birlikte, ittifaklar ile götürme gayretindeyiz. Ulusal güvenliÄŸimize yönelik tüm tehditlere karşı teyakkuz halinde olmak, gerekeni yapmak durumundayız. GeliÅŸmeleri yakinen takip ediyoruz.”

“Ortağın ben miyim, Kobani’deki teröristler mi?”

“(Batı kamuoyunda PYD’ye bakışta bir farklılık oluÅŸabileceÄŸini düşünüyor musunuz?) PYD, YPG terör örgütüdür. PKK ne ise PYD odur. Bunu bütün uluslararası örgütlere taşıyacağız. Taşımadığımız her an bizim için kayıptır. Terör örgütü olarak ilan edilmesi için adımlar atılmazsa, geç kalırız. Ve bakın, Biden yanında bir yardımcısı ile geldi. Obama’nın yanında da adı geçen bir ulusal güvenlik temsilcisi. Cenevre temsilcilerinin olduÄŸu dönemde PYD gelemiyor, o kalkıyor Kobani’ye gidiyor. Kobani’de sözde bir generalden plaket alıyor. Biz nasıl güveneceÄŸiz. Ben miyim senin ortağın yoksa Kobani’deki teröristler mi?”

“Arındırılmış bölgede ABD ile mutabıkız”

“(Güvenli bölge konusunda da bir geliÅŸme var mı?) Benim bu düşüncemi G-20 ülkelerinin tamamına yakını biliyor. Terörden arındırılmış güvenli bölge, bunun yanında uçuÅŸa yasak bölge düşüncelerimi hepsine aktardım, hepsi olumlu sözler söyledi ama henüz dönüş olmadı. Sayın Merkel ile paylaÅŸacağız, Sayın Obama’yla telefon görüşmesi de yapabilirim. Biz koalisyon güçleri olarak bir adımı attıysak arkasını getirelim. Arkası gelmeyecek bir adımı niye atıyoruz? Biz getirmezken, terör estiren Esed rejimi ile Rusya ve Ä°ran adımlar atabiliyorlar. Burada terörden arındırılmış bölge konusunda, kilometresine varıncaya kadar ABD ile mutabıkız. ‘Bu bile azdır’ dedim Sayın Obama’ya; bunu büyütebiliriz. Ä°nÅŸaat sektöründe baÅŸarılıyız. Donörlerin katkılarıyla, Suriye sınırı dâhilinde güvenli bölgede üst yapısı ve alt yapısı ile bir ÅŸehir kurabiliriz. Süratle yapılabilir.”

“Kan ve ölüm götürdüler”

"(Diyarbakır Sur’da HDP vekillerinin tepkilerle karşılaÅŸmasına ne diyorsunuz?) Olayın ayrıntılarını henüz almadım. Ama ÅŸunu biliyorum: Benim Kürt kardeÅŸlerimin, oradaki halkın o milletvekillerine borcu yoktur, tam aksine alacağı vardır. Zira o vekillerin, Kürt halkına, GüneydoÄŸu’ya zarardan baÅŸka bir ÅŸeyleri olmamıştır. Kan, ölüm götürmüşlerdir. BaÅŸka hiçbir ÅŸey vermemiÅŸlerdir. GüneydoÄŸu halkı hem topraklarına hem de özgürlük mücadelesine sahip çıkacaktır. Bunun önündeki en büyük engel o dediÄŸiniz kiÅŸilerdir."

Leyla Zana’ya çaÄŸrı

“Åžimdi, Leyla Hanım… Tamam bunu konuÅŸtuk ama, önce git yemin et. Milletvekili olmanın tescili yemindir. Yemin ettikten sonra, herhangi bir pazarlık kaydı olmaksızın benden bir randevu istersen, baÅŸbakanlığımda nasıl yaptıysam burada da kabul ederdim. Ama hem yemin etmeyeceksin, hem de gazetelerdeki haberlere yansıdığı kadarıyla bazı ÅŸartlardan söz edeceksin. Bu olmaz. CumhurbaÅŸkanlığı makamına uygun bir tavır deÄŸil bu.”

“Ä°mralı ile MÄ°T görüşür”

“(BaÅŸbakan, “Masa Ä°mralı’da deÄŸil Ankara’da” dedi. Leyla Zana’nın sizinle bir görüşme talebi olmuÅŸtu.) Ben ‘Çözüm süreci buzdolabındadır’ dedim. Ä°mralı hiçbir zaman hükümetin bir muhatabı olamaz, kesinlikle olmamalıdır da. Ä°mralı ile devletin çeÅŸitli kurumları, baÅŸta MÄ°T olmak üzere görüşebilir; sadece onla deÄŸil baÅŸkaları ile de görüşülebilir. Ä°stihbaratçının görevi budur. Mesela milletvekillerine müsaade ediyorduk, gidiyorlardı. Ama daha sonra dedim ki arkadaÅŸlara, kesinlikle gitmemesi lazım. Yasaya göre gidebilecek olanlar kimdir, yakınları. Onlar gitsin. Bundan sonra milletvekillerine kesinlikle müsaade edilmemesi lazım. Müsaade edildi de ne netice aldık? Bunların ÅŸov yapmasına fırsat vermenin bir anlamı var mı?”

Merkel’in Ankara ziyareti

“Åžansölye Merkel ile son zamanlarda görüşmeler sıklaÅŸtı. Bu güzel bir bakıma. Bir hafta oldu olmadı hemen geliyor olması. Pazartesi kendisiyle görüşeceÄŸim. Sayın BaÅŸbakan da görüşecek. Ana baÅŸlık büyük ihtimalle mülteciler sorunu. 10 milyar euro’luk bir verilmiÅŸ sözden bahsediyorlar. Daha önce 3 milyar euro sözü var. Daha bunlardan en ufak bir ÅŸey Türkiye’ye yansımış deÄŸil. Bunları görüşme ÅŸansımız olacak.”

“Ä°damlar kalkmadan Sisi ile görüşmem”

“(Mısır ile iliÅŸkilerde son durum nedir?) Tavrım net. Mursi ve arkadaÅŸları baÅŸta olmak üzere idamlarla ilgili kararlar kaldırılmadıktan sonra, ben Sisi ile görüşmem. Fakat Mısır halkı ile iliÅŸkinin devamı noktasında da asla olumsuz deÄŸilim. Bakanlarımız görüşebilirler. Ben BaÅŸbakan’ımızın görüşmesini dahi doÄŸru bulmam. Halkın seçtiÄŸi bir cumhurbaÅŸkanını darbeyle indirmek suretiyle oraya yerleÅŸen bir insana bu ÅŸekilde bakmamız gerekir diye düşünüyorum.”

“Ä°ÅŸaret fiÅŸeÄŸi parlamentodaki çalışma”

“(3 Latin Amerika ülkesi de baÅŸkanlıkla yönetiliyor. Danışmanlarınız bu ülkelerle ilgili çalışma yaptı mı, Türkiye’de süreç nasıl ilerleyecek?) Parlamentoda yapılacak çalışma Türkiye’de bu konuyu düşünen bütün kesimler için adeta bir iÅŸaret fiÅŸeÄŸi olacaktır. Siyaset ne düşünüyor? Maddeler görüşüldükçe ortaya çıkacaktır. Kamuoyu oluÅŸmasının, kamuoyunu oluÅŸturacak bütün kesimlerin kendi düşüncelerini daha da olgunlaÅŸtırmalarının önemli olduÄŸunu düşünüyorum. Zira kimse benim düşüncem dört dörtlük doÄŸrudur diyemez. Åžahsım da dâhil. Hep birlikte yürütülecek çalışmalar neticesinde sürecin en iyi biçimde taçlandırılacağına inanıyorum.”

“Bizde olsa kıyamet kopar”

“Söz konusu üç ülke Ä°spanyolca konuÅŸmakla birlikte, yönetim sistemleri Ä°spanya gibi deÄŸil. Ä°spanya’da baÅŸkanlık yok. Buralar Ä°spanyolların sömürgesiydi ama krallık ihraç edilmemiÅŸ. Ä°spanya’dan tamamen kopabilmiÅŸler mi, hayır. Örf ve adetlerde kopmamışlar. Geleneklerine çok önem veriyorlar. Ekvador’da gördük, BaÅŸkan giydiÄŸi gömlekle mesaj veriyor. Kravat da takıyor. Ceketinin altındaki gömlek örfi gömlekti. Bizde böyle ÅŸeyler olsa, yazılı ve görsel medya günlerce kıyamet koparır, kravatı niye yoktu diye. BeÅŸtepe’de yaÅŸadıklarımız çok açık net ortada.”

Kaynak: Milliyet, Hürriyet